"Dwadzieścia lat po". Rosjanie wracają do Legnicy
Wspomnieniowa biesiada dawnych mieszkańców Legnicy, koncert zespołu Leningrad, polskie i rosyjskie przedstawienia, konferencja naukowa, to tylko niektóre z punktów programu trzydniowego festiwalu "Dwadzieścia lat po", zaplanowanego na wrzesień przyszłego roku, w rocznicę wymarszu wojsk radzieckich z Legnicy.
Wojska Armii Radzieckiej opuściły Legnicę 17 września 1993 roku. Miasto będzie hucznie świętować 20. rocznicę tego wydarzenia.
Pomysłodawcami wydarzenia są Jacek Głomb [na zdjęciu], dyrektor Teatru Modrzejewskiej, i Franciszek Grzywacz, współwłaściciel wydawnictwa Edytor.
- Postanowiliśmy zrobić akcję społeczną, w którą zaangażują się rozmaite organizacje pozarządowe - mówi Głomb. - Chcemy przywołać historię, dotknąć ludzkich losów i emocji, nie unikając tematów trudnych. Nie interesują nas sentymenty, ale pamięć, w której jest miejsce na różne oblicza pobytu Rosjan w Legnicy. Chcemy ich tutaj zaprosić, żeby skonfrontować różne głosy i postawy.
Zarówno Głomb, jak i Franciszek Grzywacz od kilku lat obserwują nowy trend w turystyce sentymentalnej - wracających po kilkudziesięciu latach do Legnicy Niemców zastępują Rosjanie: przyjeżdżają rodzice z dziećmi, które wyjechały stąd, kiedy miały kilka lat. Uaktywniają się też w internecie - w Rosji działają społecznościowe portale, na których spotykają się byli legniczanie. Takie rodziny chcą na wrześniowe święto zaprosić organizatorzy.
- Zdajemy sobie sprawę, że będzie to trudne z powodów finansowych - mówi Głomb. - Ci byli żołnierze nie należą do klasy najbogatszych i podróż może być dla nich sporym wydatkiem. Dlatego chcemy poszukać możliwości, które zminimalizują tę barierę finansową.
Organizatorem święta będzie fundacja Jacka Głomba "Naprawiacze Świata", współpracę zadeklarowało Kolegium Europy Wschodniej, a wsparcie finansowe obiecał marszałek Dolnego Śląska.
W programie m.in. premiery dwóch spektakli - jeden z nich przygotuje Teatr Modrzejewskiej, według tekstu, który napisze Tadeusz Słobodzianek (ma on stanowić polemikę z "Małą Moskwą" Krzystka), drugi, opowiadający o dzieciach rosyjskich żołnierzy urodzonych w Legnicy, przywiezie moskiewski Teatr.doc. Będzie seans filmowy z "Małą Moskwą" Waldemara Krzystka i pokazy telewizyjnych spektakli Jacka Głomba.
W centrum miasta pojawią się czołgi, które staną się elementem historycznych rekonstrukcji. Zostanie wydanych kilka książek dokumentujących pobyt radzieckich żołnierzy w Legnicy (jedno z planowanych wydawnictw to fotograficzno-wspomnieniowy pamiętnik dawnych wojskowych i pracowników Armii Radzieckiej). W planach jest też konferencja naukowa, zorganizowana we współpracy z KEW, na której pojawi się m.in. temat strategicznego znaczenia Legnicy w planach zimnej wojny.
Impreza potrwa od 13 do 15 września przyszłego roku. Rocznicowe obchody przygotowują też władze Legnicy, jednak ich program nie jest jeszcze znany.