Artykuły

Lubelscy widzowie jako jedni z pierwszych zobaczą inscenizację dramatu "Nasza klasa" Tadeusza Słobodzianka, uhonorowanego nagrodą Nike - podczas festiwalu Konfrontacje Teatralne.

Jak opowiada Tadeusz Słobodzianek, bezpośrednią inspiracją do powstania sztuki stało się stare zdjęcie szkolne z Jedwabnego, w które wpatrywał się godzinami. Chodzili do jednej klasy: mały Jurek Laudański (osądzony morderca w Jedwabnem), Jadzia Śleszyńska (córka właściciela stodoły, w której spalono Żydów) i Szmul Wasersztajn (jeden z niewielu ocalonych, jego matka i brat zginęli w stodole). Sztuka, nawiązująca do pogromu w Jedwabnem, opowiada historię uczniów jednej klasy, którzy nagle stają się ofiarami, katami lub świadkami zbrodni, czasu, kiedy przyjaźń zmienia się w nienawiść. Słobodzianek mówi: "trzeba się nieustannie mierzyć z traumą polsko - żydowskich relacji. Wierzę, że uda się ją pokazać w innym świetle, niejednoznacznie, tragicznie i sprowokować nie tylko namysł, ale również rodzaj katharsis, które nie pozostawi nikogo obojętnym".

Polską prapremierę "Naszej klasy. Historii w XIV lekcjach"" zapowiedziano na 16 października w Teatrze na Woli, gdzie Tadeusz Słobodzianek jest dyrektorem. A już w piątek 22 października sztukę zobaczymy w Lublinie na Konfrontacjach Teatralnych, dzień później odbędzie dyskusja z udziałem autora. Zresztą spektakl zrealizowano w kooperacji z lubelskim festiwalem.

"Nasza klasę" wyreżyserował Ondrej Spišák, Słowak urodzony w Nitrze, absolwent sławnej szkoły lalkarskiej w Pradze, założyciel Teatru Tatro, od 1994 reżyserujący także w Polsce. Ze Słobodziankiem współpracuje od 2003 roku: wyreżyserował wtedy jego "Sen pluskwy", a potem sztukę "Merlin. Inna historia", ostatnio - "Kowala Malambo".

Słobodzianek, rocznik 1955, jest jednym z najwybitniejszych współczesnych dramaturgów polskich, a "Nasza klasa" pierwszym dramatem, który otrzymał nagrodę Nike. Jako dramaturg Słobodzianek debiutował przed 30 laty (sztuką dla dzieci "Baśń jesienna"), zdobył wiele prestiżowych nagród, m.in. Paszport Polityki czy Fringe Firste w Edynburgu. Kieruje Laboratorium Dramatu, czyli rodzajem szkoły dramaturgów połączonej ze sceną teatralną.

Lubelskiej publiczności Słobodzianek jest dobrze znany, bardziej jako dramaturg niż reżyser.

Widzowie zapewne jeszcze pamiętają pokazywaną na Konfrontacjach w 2000 roku sławną, znakomicie zrealizowaną w Teatrze Nowym w Łodzi sztukę Tadeusza Słobodzianka "Prorok Ilja" w reżyserii Mikołaja Grabowskiego. Natomiast w 2004 roku w ramach Lata Filmów w Kazimierzu Dolnym prezentowano sztukę Tadeusza Słobodzianka "Merlin. Inna historia" w reżyserii Ondreja Spisaka, do której muzykę przygotowali Monika Mamińska i Jan Bernard z lubelskiej Fundacji "Muzyka Kresów". W 2006 roku Konfrontacje otwierał spektakl "O matko i córko" przygotowany w Laboratorium Dramatu przez Roberta Bolesto. W 2008 roku Konfrontacje pokazały już trzy spektakle Laboratorium Dramatu oraz odbyło się czytanie "Naszej klasy".

Słobodzianek był też współinicjatorem odbycia jednej z edycji warsztatów dramaturgicznych "Sztuka Dialogu" latem 2007 roku w podlubelskim Nasutowie. Dyskutowano o holokauście i relacjach polsko-żydowskich, moderatorami tych debat byli obok Słobodzianka: Anna Bikont, Jacek Bomba, Dariusz Libionka, Tomasz Pietrasiewicz, Jan Tomasz Gross, Leon Neuger, Paweł Śpiewak, Zdzisław Wardejn.

Pokłosiem "Sztuki Dialogu" był m.in. tryptyk teatralny "Nic, co ludzkie", wyreżyserowany przez Pawła Passiniego, Piotra Ratajczaka i Łukasza Witt-Michałowskiego. Spektaklem tym na początku 2008 roku rozpoczęła w Lublinie działalność Scena Prapremier InVitro, pierwsza z nowych formacji młodych reżyserów, które zmieniają oblicze teatralnego rynku w Lublinie.