Osoby

JANKOWIAK Zbysław (25 listopada 1923 Spławie koło Poznania – 26 czerwca 1994 Katowice),

aktor. 

Był synem Szczepana Jankowiaka i Kornelii z Przybylskich; mężem aktorki Haliny Ziółkowskiej-Jankowiak. W 1946–47 uczył się w Studiu Dramatycznym przy Teatrze Polskim w Poznaniu; w 1951 zdał aktorski egzamin eksternistyczny. 

W sezonach 1947/48–1957/58 był aktorem Teatru im. Osterwy w Lublinie, w 1958/59–1961/62 i 1964/65–1966/67 Teatru Śląskiego w Katowicach, w 1963–64 brał udział w przedstawieniach organizowanych przez katowicką Wojewódzką Agencję Imprez Artystycznych. W sezonie 1967/68 grał w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, w 1968/69 i 1969/70 w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu, w 1970/71–1976/77 występował ponownie w Katowicach. W sezonach 1977/78–1991/92 należał do zespołu Teatru Dramatycznego w Legnicy. 

Zagrał takie role, jak w Lublinie: Aleksy (Jegor Bułyczow i inni), Leonido (Pies ogrodnika) – 1949; Sebastian (Wieczór Trzech Króli), Gustaw (Śluby panieńskie) – 1952; Barski (Dwie blizny, 1954), tytułowa w Fantazym (1956), Krogstad (Dom lalki, 1958); w Katowicach: Kirkor (Balladyna, 1958), Porfiry (Zbrodnia i kara), Jonasz (Jonasz i błazen) – 1959; Agryppa (Antoniusz i Kleopatra), Louis (Widok z mostu) – 1960; Aryst (Fircyk w zalotach, 1964); Nieznajomy (Anioł na dworcu), Henryk (Lekkomyślna siostra) – 1965; Menelaos (Trojanki, 1966), Dzierzgowski (Kroniki królewskie, 1972), Piórko (Pan Geldhab, 1976), w Sosnowcu: Wacław (Mąż i żona, 1968); w Legnicy: Mielnikow (Wassa Żeleznowa, 1977), Henryk Darnley (Maria Stuart Słowackiego, 1978); Kowal (Kowal, pieniądze i gwiazdy), Radost (Śluby panieńskie) – 1980; tytułowa w Don Juanie Moliera (1981), Czepiec (Wesele, 1982), Guślarz i Ksiądz Lwowicz (Dziady, 1984), Gajew (Wiśniowy sad, 1986), Poloniusz (Hamlet, 1987), Cześnik (Zemsta, 1990), Czeczobut (Jan Maciej Karol Wścieklica, 1991). 

Był aktorem cenionym w rolach dramatycznych i komediowych. Recenzenci chwalili prostotę i naturalność jego gry. Podobał się np. w komediach Fredry, m.in. w rolach: Gustawa, w której był „prawdziwy” i „naturalny”, Barskiego, którego „obdarzył wdziękiem” („Życie Lubelskie”) oraz Radosta; w tej roli

zabłysnął rysując zabawny, ale i nieco żałosny portret dystyngowanego pana, pragnącego ukryć różne przypadłości swego wieku i przyzwyczajenia starego kawalera 

(J. Stelmach).

Kilkakrotnie zdobywał laur Brązowej (1979, 1980, 1981) i Srebrnej (1983) Iglicy w plebiscycie „Słowa Polskiego” i Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk na najpopularniejszego aktora scen Dolnego Śląska. 

Bibliografia

Almanach 1993/94; Jego siła (il.); Linert: T. Śląski 1949–42 (il.); T. Dramatyczny w Legnicy 1977–87 [Legnica 1987] (il.); Teatr 1980 nr 22 (J. Stelmach); Życie Lub. 1954 nr 237; Akta, T. Dramatyczny Legnica, ZASP (fot.); Almanach 1944–59.

Ikonografia

Fot. – IS Pan, ITWarszawa, MTWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.