Bożena Janiszewska-Olszewska
JANISZEWSKA Bożena, zamężna Olszewska (18 lipca 1920 Lublin – 23 marca 1988 Poznań),
aktorka.
Była córką Jana Janiszewskiego i Stanisławy z Kostkowskich; żoną aktora i dyrektora teatru Henryka Olszewskiego (ślub w 1949). W 1948 ukończyła Szkołę Dramatyczną przy Teatrze Miejskim w Lublinie, a w 1953 zdała aktorski egzamin eksternistyczny. W 1945–47 była spikerką w lubelskiej rozgłośni Polskiego Radia, w 1947–49 występowała jako recytatorka w miejscowym Zespole Żywego Słowa. W 1949–55 była aktorką Teatru Polskiego w Bydgoszczy. W 1955–64 występowała w Teatrach Dramatycznych w Poznaniu, w sezonach 1962/63–1964/65 grała też w teatrach działających pod patronatem Państwowego Przedsiębiorstwa Imprez Estradowych: Teatrze „5”, np. Maję (Lament, 1963) i Teatrze Rozmaitości, np. Panią de Volanges (Niebezpieczne związki, 1964). W 1965–68 nie występowała. Od 1 grudnia 1968 do końca sezonu 1969/70 należała znowu do zespołu poznańskich Teatrów Dramatycznych, w 1970/71–1972/73 grała w Teatrze im. Fredry w Gnieźnie (pod dyrekcją męża), a w 1973/74–1982/83 w Teatrze Nowym w Poznaniu.
Miała bardzo dobre warunki zewnętrzne, osobisty urok, doskonałą dykcję, grała przeważnie role drugoplanowe, takie jak, w Bydgoszczy: Astrid (Wiosna w Norwegii), Pola (Mieszczanie) – 1950; Dejanira (Oberżystka, 1951), Oliwia (Wieczór Trzech Króli, 1952); Hania (Głupi Jakub), Aniela (Majątek albo imię) – 1954; w Poznaniu: Joyce (Romans malajski, 1955), Lili (Lato Rittnera, 1956), Sonia (Wujaszek Wania), Kasia (Woyzeck) – 1959; Urszula (Wysoka ściana, 1962), Marta (Fizycy, 1963); w Gnieźnie: Pani (Dwa teatry, 1970), Hrabina (Spazmy modne, 1972), Elmira (Świętoszek, 1973); w czasie ostatniego pobytu w Poznaniu: Sasza (Letnicy, 1976), Izolda (Panopticum à la Mme Tussaud, 1982), Lilia i Lizelotta (Koniec Europy, 1983).
Bibliografia
Almanach 1987/88; Bydg. leksykon teatr. (il.); XXV lat T. im. Fredry w Gnieźnie (il.); Jego siła (il.); T. Nowy w Poznaniu 1923–73 (il.); Express Pozn. 1988 nr 62; Głos Wielk. 1988 nr 74; Akta (fot.), ZASP; Almanach 1944–59.
Ikonografia
E. Hejdak: J. jako Oliwia (Wieczór Trzech Króli), karyk. zbiorowa, tusz, repr. Ilustr. Kur. Pol. 1953 nr 3; Fot. – IS PAN, ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
