GAZDECZKA Andrzej Stanisław (12 marca 1932 Kraków – 20 stycznia 1995 Kraków),
aktor.
Był synem architekta Tadeusza Gazdeczki i Stanisławy z domu Lamot; mężem Renaty z domu Wnuk. Uczył się w Krakowie: w 1948 ukończył gimnazjum, w 1951 uzyskał dyplom Liceum Techniki Dentystycznej, a w 1951–55 studiował na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej.
Początkowo występował w Krakowie: w sezonach 1955/56–1959/60 w Teatrze Młodego Widza (od 1958 pod nazwą Rozmaitości), m.in. jako: Monsieur de la Coterie (Osobliwe zdarzenie), Leander (Szelmowskie sztuczki Skapena), Rizzio (Maria Stuart Juliusza Słowackiego), tytułowy Krzysztof. W sezonach 1960/61–1962/63 grał w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, np.: Księcia Henryka (Życie i śmierć króla Jana), Figara (Wesele Figara), Porucznika Bridgesa (Psie czasy, sierżancie), Roberta (Dziś wieczór improwizujemy), a także w przedstawieniach scenki eksperymentalnej pod nazwą Teatr Rozmów w Klubie Studenckim „Żak” (Długi obiad świąteczny, 1963).
W sezonach 1963/64–1969/70 zagrał kilka ciekawych ról w Teatrze im. Osterwy w Lublinie, np. według Marii Bechczyc-Rudnickiej jako Hrabia (Szachy, 1964)
wysunął się na czoło zespołu aktorskiego i zaprezentował jako aktor bardzo interesujący o bogatym zasobie środków artystycznych (aż do wyrazistej gry rąk włącznie);
rolę Wernera (Aktor, 1965)
zagrał we właściwej tonacji, odtwarzając tym razem altruistę, zafrasowanego swoją przypadkową fortuną i tytułem;
zaś w roli Karła (Horsztyński, 1966)
stworzył bardzo interesującą, wielopłaszczyznową postać. Dowcipne gesty ilustracyjne w scenie z Ksińskim, przejścia od niefrasobliwego figlowania do niemal mefistofelizmu były iście wirtuozowskie.
Opinię tę podzielał Andrzej Hausbrandt:
Gazdeczka prezentuje konsekwentne, świadome własnych środków aktorstwo, umiejętnie operuje tekstem, gestem, zna swoje możliwości głosowe. Jego pantomimą nie narzuca się, nie odstaje od spektaklu, a zostaje podporządkowana całości przedstawienia.
Chwalono też m.in. rolę Króla Ryszarda II (1967) i Hamleta, „bardzo plastycznie oddaną postać” Hera (Kleopatra i Cezar), Petersa (Niemcy) – 1968 i Piorunowicza (Klub kawalerów, 1969).
Reżyserował program Sceny Inicjatyw Nigdy więcej (1965), w którym wystąpił w roli Świadka III, wyróżnionej „za ciekawą interpretację” na VI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1966). Współpracował z miejscowym ruchem recytatorskim. Opuszczając Lublin, zorganizował własny, pożegnalny koncert recytatorski. Od sezonu 1970/71 do końca 1974 występował w Teatrze Polskim we Wrocławiu, gdzie już w pierwszej premierze, Caliguli, zwrócił uwagę Józefa Kelery:
w paru krótkich dialogach potrafił dyskretnie ujawnić sentyment Helikona dla Caliguli.
Potem zagrał: Poetę (Nagi król), Antonia (Kuchnia), Dziadka (Karol), Beralda (Chory z urojenia), ale nie powtórzył sukcesów lubelskich. Od 1975 do końca sezonu 1990/91 był aktorem Teatru Ludowego w Nowej Hucie, a do 1994, grał tu nadal gościnnie. Ważniejsze role, to: Lechicki (Ciężkie czasy, 1978), Sarka-Farka (Igraszki z diabłem, 1982), Rejent (Zemsta, 1985), Liapkin-Tiapkin (Rewizor, 1986), Twardosz (Dożywocie, 1988), Don Gomez (Cyd, 1991), Radost (Śluby panieńskie, 1993).
W Teatrze TV wystąpił m.in. jako: Nick (Zabawa jak nigdy, 1973), Broda (Do piachu, 1990). W 1961–92 zagrał ponad 20 ról filmowych, m.in. w Skoku, Perle w koronie, Zofii, w kilku serialach i filmach telewizyjnych. W 1990 obchodził jubileusz 35-lecia pracy artystycznej.
Jego pełne ekspresji aktorstwo i
solidne, dobre, z olbrzymią inwencją twórczą
przygotowywanie ról
(„Kurier Lubelski”),
zyskiwało uznanie krytyków i sympatię publiczności. Cieszył się opinią aktora o ukształtowanej osobowości, któremu pozycję zawodową zapewniło wiele sugestywnych kreacji („Panorama”).
Almanach 1994/95; M. Bechczyc-Rudnicka: Godziny osobliwe, Lublin 1966 s. 163 (il.), 165–166, 210, 245 (il.), 246, 255–256; 10-lecie T. Młodego Widza w Krakowie (il.); Gdańskie teatry osobne; Jego siła (il.); Kelera: Takie były zabawy; 50 lat T. Ludowego w Nowej Hucie 1955–2005; PWST w Krakowie; Stoch: Dzieje klasyki; T. lubelski 1944–64 (il ); Czas Krak. 1995 nr 20; Dz. Pol. 1995 nr 22; Gaz. Lub. 1968 nr 299 (cyt.); Kamena 1964 nr 6 (M. Bechczyc-Rudnicka), 1966 nr 5 (A. Hausbrandt); Kur. Lub. 1968 nr 282 (il.); Panorama 1981 nr 22 (il.); Sztandar Ludu 1970 nr 138; Akt zgonu, Arch. USC Kraków; Akta, PWST Kraków, T. Ludowy Nowa Huta, ZASP (fot.); Programy, IS PAN; Almanach 1944–59; www.filmpolski.pl
L. Legut: Portret oł., ok. 1960 – MNGdańsk; I. Wicińska-Delekta: Portret akw. i G. w roli (Romantyczni), akw. – własność autorki; Fot. — Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
array(5) {
["current_page"]=>
int(1)
["total_pages"]=>
int(2)
["total_count"]=>
int(30)
["number_of_photos"]=>
int(82)
["photos"]=>
array(18) {
[0]=>
array(2) {
["description"]=>
string(205) "Hotel "Astoria", Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 listopada 1972. Na zdjęciu: Przegrodzki Igor, Hrydzewicz Andrzej, Gazdeczka Andrzej, Abart Bolesław, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/94281"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/108003.jpg"
}
[1]=>
array(2) {
["description"]=>
string(166) "Hotel "Astoria", Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 listopada 1972. Na zdjęciu: Koławska Anna, Gazdeczka Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/94284"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/108006.jpg"
}
[2]=>
array(2) {
["description"]=>
string(200) "Hotel "Astoria", Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 listopada 1972. Na zdjęciu: Skwark Józef, Przegrodzki Igor, Gazdeczka Andrzej, Abart Bolesław, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/94287"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/108009.jpg"
}
[3]=>
array(2) {
["description"]=>
string(168) "Hotel "Astoria", Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 listopada 1972. Na zdjęciu: Przegrodzki Igor, Gazdeczka Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/94288"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/108010.jpg"
}
[4]=>
array(2) {
["description"]=>
string(183) "Hotel "Astoria", Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 listopada 1972. Na zdjęciu: Koławska Anna, Gazdeczka Andrzej, Skupnik Jadwiga, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/94289"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/108011.jpg"
}
[5]=>
array(2) {
["description"]=>
string(141) "Kuchnia, Teatr Polski, Wrocław, prem. 20 stycznia 1973. Na zdjęciu: Gazdeczka Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/58821"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/71402.jpg"
}
[6]=>
array(2) {
["description"]=>
string(176) "Kuchnia, Teatr Polski, Wrocław, prem. 20 stycznia 1973. Na zdjęciu: Gazdeczka Andrzej, Wiśniewska Sabina, Skwark Józef, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/58822"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/71403.jpg"
}
[7]=>
array(2) {
["description"]=>
string(232) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Gazdeczka Andrzej, Skwark Józef, Wiśniowski Marian, Michalewski Romuald, Pyrkosz Witold, Polkowski Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/56845"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/56845.jpg"
}
[8]=>
array(2) {
["description"]=>
string(232) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Pyrkosz Witold, Gazdeczka Andrzej, Skwark Józef, Wiśniowski Marian, Michalewski Romuald, Polkowski Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/56854"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/56854.jpg"
}
[9]=>
array(2) {
["description"]=>
string(142) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Gazdeczka Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138158"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157184.jpg"
}
[10]=>
array(2) {
["description"]=>
string(161) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Polkowski Andrzej, Gazdeczka Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138163"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157189.jpg"
}
[11]=>
array(2) {
["description"]=>
string(173) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Gazdeczka Andrzej, Pyrkosz Witold, Skwark Józef, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138185"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157213.jpg"
}
[12]=>
array(2) {
["description"]=>
string(176) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Polkowski Andrzej, Skwark Józef, Gazdeczka Andrzej, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138186"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157214.jpg"
}
[13]=>
array(2) {
["description"]=>
string(197) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Wiśniowski Marian, Polkowski Andrzej, Gazdeczka Andrzej, Pyrkosz Witold, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138187"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157215.jpg"
}
[14]=>
array(2) {
["description"]=>
string(194) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Gazdeczka Andrzej, Pyrkosz Witold, Michalewski Romuald, Skwark Józef, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138188"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157216.jpg"
}
[15]=>
array(2) {
["description"]=>
string(192) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Polkowski Andrzej, Gazdeczka Andrzej, Skwark Józef, Pyrkosz Witold, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138189"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157217.jpg"
}
[16]=>
array(2) {
["description"]=>
string(190) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Skwark Józef, Gazdeczka Andrzej, Pyrkosz Witold, Abart Bolesław, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138190"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157218.jpg"
}
[17]=>
array(2) {
["description"]=>
string(177) "Thermidor, Teatr Polski, Wrocław, prem. 11 lutego 1971. Na zdjęciu: Skwark Józef, Gazdeczka Andrzej, Wiśniowski Marian, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/138192"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/157221.jpg"
}
}
}
