Aleksandra Czerny
CZERNY Aleksandra Zofia, właściwie Szwarzenberg-Czerny, zamężna Ritter (9 marca 1926 Kraków – 30 marca 1997 Kraków),
aktorka.
Była córką Stanisława Schwarzenberga-Czernego i Marii z Jezierskich; żoną aktora Adama Rittera. Studiowała w Krakowie: w 1945–46 w Studiu przy Teatrze im. Słowackiego, a w roku akademickim 1946/47 w Państwowej Szkole Dramatycznej pod dyrekcją Juliusza Osterwy; w lipcu 1947 zdała eksternistyczny egzamin aktorski.
W sezonach 1947/48–1949/50 występowała w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej, np. jako: Marta (Rozdroże miłości, 1948), Ruth (Seans, 1949); Wala (Okno w lesie), Małgosia (Wesele Fonsia) – 1950. W sezonach 1950/51–1952/53 grała w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach, m.in.: Fanchette (Niemcy), Wandę Malską (Dwie blizny), Zosię (Dwa tygodnie w „Raju”) – 1951; Teresę (Mieszczki modne, 1952). Później wróciła do Krakowa.
Od 1 kwietnia 1953 do końca sezonu 1963/64 grała w Teatrze Młodego Widza (od sezonu 1958/59 pod nazwą Teatr Rozmaitości), m.in.: Dorkas (Opowieść zimowa, 1955), Konstancję (Osobliwe zdarzenie, 1956), Maryśkę (Pocieszne wykwintnisie, 1957), Naumową (Bankrut, 1960), Carycę (Noc wigilijna, 1963), Barbarę Aptekarkę (Farfurka królowej Bony, 1964), w 1963/64–1966/67 w Teatrze Rapsodycznym, m.in.: Rebekę (Akropolis, 1966), Królową Tatr (O krasnoludkach i sierotce Marysi, 1967). W sezonach 1967/68–1981/82 występowała w niewielkich rolach w Teatrze Muzycznym Opera i Operetka, takich jak: Praskowia (Wesoła wdówka, 1967), Księżna (Hrabina Marica, 1973), Désiré (Róża Stambułu, 1974), Sabina (Café „Pod Minogą”, 1977), Hrabina Napolska (Polska krew, 1979), Baba Jaga (Jaś i Małgosia Tadeusza Kierskiego, 1980), Świerszcz (Czerwony Kapturek Eugeniusza Szwarca, 1981).
Bibliografia
10-lecie T. Młodego Widza w Krakowie; Gall s. 167; Kotlarczyk, Wojtyła: O T. Rapsodycznym; Lachowicz: Dwadzieścia lat; PWST w Krakowie; T. w Kielcach 1944–95; Akta, PWST Kraków, T. Bagatela Kraków, ZASP (fot.); Almanach 1944–59.
Ikonografia
Fot. – IS PAN.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
