H. Ceranka-Poznańska
CERANKA Hanna, zamężna Poznańska (działała 1924–1934; zm. po 1939),
aktorka.
W 1934 ukończyła Oddział Dramatyczny przy Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Na sezon 1924/25 zaangażowała się do Teatru Miejskiego w Bydgoszczy. W sezonie 1925/26 występowała w Teatrze Miejskim w Łucku, np. w roli Jagny (Chłopi). W sierpniu 1926 z zespołem pod nazwą Komedia gościła w Płocku (grano Dla szczęścia i Miłość i pokusę). Od października do grudnia 1926 brała udział w objeździe z zespołem Karola Adwentowicza, m.in. w Płocku, Kielcach, Częstochowie, Radomiu, Kaliszu. W sezonie 1927/28 była aktorką w Miejskim Teatrze Rozmaitości w Częstochowie. Od czerwca do sierpnia 1928 grała w Teatrze Miejskim w Kaliszu. W sierpniu 1928 w Teatrze Nowości w Warszawie wystąpiła w tytułowej roli w Małce Szwarcenkopf w reżyserii Andrzeja Marka (premiera 25 sierpnia), a następnie wyjeżdżała z tym zespołem m.in. do Kielc i Białej Podlaskiej. W sezonie 1928/29 grała znowu w Częstochowie, m.in. rolę Małki Szwarcenkopf.
W sezonach 1929/30 i 1930/31 występowała w Teatrach Miejskich w Wilnie, gdzie powierzano jej duże i odpowiedzialne role, rozmaicie jednak oceniane. Zagrała m.in.: Annę (Karol i Anna), Panią Rollison (Dziady), Pallas Atenę (Noc listopadowa). Krytykował jej role Luison (Maski) i Barbary (Jesienne skrzypce) B. Limanowski. Podobała mu się natomiast jako Szajndla w Mirli Efros, którą grała o boku Wandy Siemaszkowej:
Była panna Ceranka tym, czym powinna być w sztuce – okropną jędzą i utrzymała się tak do końca, nie kokietując nikogo i nie starając się wydać lepszą.
W sezonach 1931/32 i 1932/33 w Teatrze Kameralnym w Częstochowie, jako Ceranka-Poznańska występowała w wielu pierwszoplanowych rolach, najczęściej dramatycznych, do których przyznawano jej szczególne predyspozycje; zagrała m.in. tytułową rolę w Nauczycielce (1931), Teresę (Szczęście od jutra, 1932), Jewdochę (Sędziowie, 1932), którą według recenzenta „Słowa Częstochowskiego” grała
wybuchowo, miała momenty porywające i przekonywujące, oporowała jednak nieco za szczodrze głosem i ruchem i zbyt cięła wiersz.
W 1933 zagrała Monikę (Sprawa Moniki), Julię (Wilki w nocy), Podstolinę (Fircyk w zalotach), a w 1934 Panią Nolę (Zalotnicy niebiescy). Potem zrezygnowała ze sceny. W 1939 należała jeszcze do Związku Artystów Scen Polskich.
Bibliografia
Ciecierski: Zwyczajne życie; Czachowska: Zapolska; Formanowicz; Gall – redutowiec, artysta teatru (cyt. ze Sł. Częstochowskiego 1932 nr 275); Kaszyński: Teatralia; Konarska-Pabiniak: Repertuar (błędnie jako Cerańska); Kreczmar: Notatnik; Limanowski: Duchowość; Małkowska: Teatr; Stokowa: Wyspiański; Wilski: Szkolnictwo; Wilno teatralne; Życie teatr. w Częstochowie s. 32; Kur. Warsz. 1926 nr 11, 1928 nr 235, 1929 nr 106; Afisze, MTWarszawa; Album „Teatry wileńskie 1929–1932”, Zbiory Dawne, Pracownia Dokumentacji Teatru, IS PAN; Błasiak: T. kielecki przed 1939 s. 192; Spis ZASP 1927, 1939; Wosiek: Teatry Objazdowe.
Ikonografia
Fot. – IS PAN.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
