Cecylia Cesarska-Kardasz
CESARSKA Cecylia, Celina, zamężna Kardasz (21 stycznia 1916 Nikołajew koło Odessy – 2 września 1999 Warszawa),
tancerka.
Była córką tancerzy: Jana Cesarskiego (zob. t. 2) i Cecylii Cesarskiej z Jabłońskich (zob. t. 1), z którymi pierwsze lata życia spędziła w Kijowie i Odessie. Od 1920 wychowywała się w Warszawie, gdzie w 1926–34 kształciła się w Szkole Baletowej przy Teatrze Wielkim, m.in. pod kierunkiem Piotra Żajlicha. W czasie nauki występowała na scenie w rolach dziecięcych w wielu baletach i operach. W 1934–37 była tancerką baletu tego teatru. W 1937–39 tańczyła w Polskim Balecie Reprezentacyjnym, z którym odbyła tournée po Francji, Niemczech, Anglii Włoszech i USA. Występowała m.in. w Baśni krakowskiej, Apollu i dziewczynie, Pieśni o ziemi, Weselu w Ojcowie i Harnasiach. W 1938–39 tańczyła polskie tańce w programach artystycznych na statku „Piłsudski”. W sierpniu 1939 wróciła do kraju.
Lata II wojny światowej i okupacji niemieckiej przeżyła w Warszawie. Występowała w kawiarniach i teatrach jawnych, po powstaniu warszawskim została wywieziona do obozu koncentracyjnego Auschwitz.
Po zakończeniu wojny, zły stan zdrowia nie pozwolił jej od razu wrócić do zawodu. Rozpoczęła pracę w Ministerstwie Komunikacji w Warszawie, ale od 1946 była znów na scenie, zaangażowana jako tancerka zespołowa do Opery Katowickiej w Bytomiu. Występowała w rolach Wiślanki i Złego Ducha w Panu Twardowskim. Od sezonu 1949/50 należała do baletu Opery w Warszawie. Tańczyła partie koryfejek, np. w Panu Twardowskim (Maszkarony, Panny Piękne, Mieszczki), Harnasiach (Goście weselni) oraz w scenach baletowych, m.in. w Hrabinie (Nereidy, Markizowie), Sprzedanej narzeczonej, Strasznym dworze, Halce, Goplanie. W 1952, ze względów zdrowotnych, zakończyła karierę sceniczną.
Zajmowała się pracą pedagogiczną: w 1952–63 w Stołecznym Domu Kultury, a w 1963–81 w Młodzieżowym Domu Kultury przy Łazienkowskiej, gdzie kierowała też działem imprez. Po przejściu na emeryturę w 1981, nadal pracowała z młodzieżą.
Uczyła tańca towarzyskiego i prowadziła formacje taneczne. Uczyła młodzież dobrych manier i zasad savoir-vivre’u. Swą niezwykłą osobowością, urodą, kulturą, dobrocią i spokojem zyskiwała serca młodzieży
– wspominał J. Paradowski.
Bibliografia
Almanach 1999/2000; Mamontowicz-Łojek: Szkolnictwa baletowe; Mamontowicz-Łojek: Terpsychora; Wysocka: Dzieje; Gaz. Wyb. 1999 nr 207, 209, 248 (J. Paradowski; il.); Kal. Teatr. 1991 s. 14; Pam. Teatr. 1998 z. 3–4 s. 518, 555; Programy, IS PAN; Akta (fot.), ZASP; Almanach 1944–59.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
