Osoby

FECHNER Albin (26 lutego 1913 Bochum w Niemczech – 9 lutego 1986 Poznań),

śpiewak.

Był synem Stanisława Fechnera i Władysławy z domu Dębskiej; mężem śpiewaczki Anieli Fechnerowej z domu Majorek; ojcem śpiewaka Jerzego Fechnera (1945–2003). W 1933–38 pracował jako kasjer w poznańskim Banku Związku Spółek Zarobkowych, kształcił głos w Wielkopolskiej Szkole Muzycznej w klasie A. Karpackiego (dyplom z odznaczeniem w 1938) oraz występował na koncertach i w audycjach radiowych. W 1935 otrzymał I nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Śpiewaczym. W 1936–38 odbywał służbę wojskową. Na sezon 1938/39 został zaangażowany do Teatru Wielkiego w Poznaniu. Po wybuchu II wojny światowej wziął udział w kampanii wrześniowej. W okresie okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie, pracował w kawiarniach; przez krótki czas uczył się śpiewu u Adama Didura. Był więźniem obozów koncentracyjnych Majdanka i Auschwitz.

W sezonie 1945/46 w Poznaniu należał do zespołu solistów Opery i śpiewał drobne partie barytonowe (np. Benoit w Cyganerii), ale nagle przerwał karierę i wyjechał do Gdańska, gdzie pracował w Centrali Handlowej jako buchalter, a potem na podobnym stanowisku administracyjnym w Krakowie. W 1949 wrócił na scenę i do końca sezonu 1956/57 był solistą Opery Warszawskiej. Występował m.in. w rolach: Kostryna (Goplana, 1949), Miecznika (Straszny dwór, 1950), Ibn-Jahii (Jolanta, 1955). Sukcesy odnosił jako Germont (Traviata, 1952), Scarpia (Tosca, 1953), Tomski (Dama pikowa, 1955), Fryderyk z Telramundu (Lohengrin, 1956). W estradowych prezentacjach oper, a potem w przedstawieniach śpiewał Janusza (Halka) i Walentego (Faust; 1952, 1956). 

Od 1957 był solistą Teatru Wielkiego w Poznaniu i na tej scenie nastąpił okres jego artystycznej kulminacji. Śpiewał tytułową partię w Holendrze tułaczu (1958), Mazepie (1961) i Axurze, królu Ormus (1967); dowiódł szczególnych predyspozycji do wykonywania dramatycznych ról w operach Verdiego, jak: Renato (Bal maskowy, 1959), tytułowy Rigoletto (1960), Jago (Otello, 1962), Amonastro (Aida; 1963, 1972), Ezio (Attila, 1968). Do jego udanych ról w repertuarze polskim należał: Dżares (Paria, 1958), Król Jan III Sobieski (Paziowie królowej Marysieńki, 1964), Marcin Pakuła (Verbum nobile, 1969), Kuno (Legenda Bałtyku, 1975); występował też jako Pizarro (Fidelio, 1966; wykonanie estradowe), Lord Henryk (Łucja z Lammermoor, 1968), Książę Iwan Chowański (Chowańszczyzna, 1976). Brał udział w zagranicznych tournée Opery Poznańskiej: w 1962 w Jugosławii, w 1968 i 1976 we Włoszech oraz w 1969 w występach w Liège. Śpiewał gościnnie na innych scenach krajowych, np. w Bydgoszczy (Miecznika, 1969; Germonta, 1972), w Krakowie (Rigoletta,  1968), w Operze Objazdowej (Germonta). Występował także za granicą, np. w roli Holendra tułacza na festiwalach Wagnerowskich w Dessau (1958 i 1960) oraz w Operze w Zagrzebiu (1960). Często gościł na estradach koncertowych wielu miast Polski i za granicą. 

W 1978, po jubileuszu 40-lecia pracy artystycznej, kiedy 17 listopada tego roku wystąpił w swej doskonałej roli Miecznika w Strasznym dworze (jego syn, Jerzy, śpiewał Macieja), przeszedł na emeryturę. Od 1961 pracował jako pedagog wokalistyki w poznańskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (później Akademii Muzycznej), gdzie od 1967 był również dziekanem Wydziału Wokalnego. Był laureatem Nagrody III stopnia Ministra Kultury i Sztuki. Członkiem Zasłużonym SPATiF-ZASP-u. 

W recenzjach podkreślano jego świetną szkołę wokalną, chwalono „okazały i nośny” dramatyczny baryton, wyrazistą dykcję, muzyczny temperament i przekonywające, pełne kultury aktorstwo. W tytułowej partii w Rigoletcie

imponował niemałą swobodą swego śpiewu oraz brawurową grą;

jako Jago w Otellu był „stylowy wokalnie” i dał doskonałą aktorsko, wyrazistą, ale nieprzeszarżowaną postać; Lorda Henryka w Łucji z Lammermoor zagrał, jak pisano, „bardzo nowocześnie”, z dużą oszczędnością środków wyrazu, a głos Fechnera w tej partii

o doskonałej emisji, niósł się bardzo swobodnie i brzmiał równie pięknie w wyższych, jak i w niższych rejestrach.

Doskonale czuł się w rolach moniuszkowskich, w Strasznym dworze czy w Verbum nobile. 

Bibliografia

Dziadek: Opera Pozn. 1919–2005 (il.); 10 lat Opery warsz. 1945–55 (il.); Grosses Sängerlexikon–Kutsch/Riemens, wyd. II, Bern [b.r.]; Komorowska: Kronika T. muz. 1944–89; Leksykon pol. muzyków pedagogów; Opera Pozn. 1919–69 s. 41, 42, 177 (il.), 178 (il.), 204 (il.); Opera w Poznaniu. 75 lat (il.); 15 lat Opery w Warszawie; Szczublewski: T. Wielki;  Świtała (il.); Świtała: Opera Pozn. 1969–79 (il.); SMP; Weber: Z dziejów opery w Bydgoszczy; Gaz. Pozn. 1986 nr 35; Gaz. Zach. 1978 nr 262 (il.); Głos Wielk. 1960 (10 IX), 1962 (23 XII); Ruch Muz. 1960 nr 9, 1986 nr 7; Teatr 1956 nr 9 (il.) Życie Warsz. 1978 nr 274, 1986 nr 48; Akta, T. Wielki Poznań (tu m.in. wycinki prasowe z cytowanymi fragm. recenzji z „expressu Poznańskiego” i „Głosu Wielkopolskiego”), ZASP (fot). 

Ikonografia

Fot. – Arch. T. Wielkiego Warszawa, Bibl. Nar, IS PAN.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Albin Fechner (26 II 1913 Bochum - 9 II 1986 Poznań), śpiewak, pedagog. W l. 1938 oraz 1945-49 był solistą T. Wielkiego w Poznaniu, w l. 1949-57 Opery Warszawskiej, 1957-78 ponownie T. Wielkiego w Poznaniu. W swym repertuarze operowym miał ponad trzydzieści pierwszoplanowych partii barytonowych, takich jak, m.in. Rigoletto ("Rigoletto" Verdiego), Mazepa ("Mazepa" Czajkowskiego), Jago ("Otello" Verdiego), Hrabia Luna ("Trubadur" Verdiego), Scarpia ("Tosca" Pucciniego), Hrabia Tomski ("Dama pikowa" Czajkowskiego), Lord Henryk Ashton ("Łucja z Lammermoor" Donizettiego). 17 XI 78 obchodził na scenie pozn. 40-lecie działalności art. jako Miecznik ("Straszny dwór" Moniuszki). Występował na estradach koncertowych wszystkich miast Polski, śpiewał też za granicą, np. w ZSRR, NRD, Jugosławii, we Włoszech, Belgii, Rumunii. Od 1961 łączył pracę art. z pedagogiczną jako wykładowca i dziekan wydz. wokalnego Akademii Muzycznej w Poznaniu. W 1979 otrzymał tytuł członka zasłużonego SPATiF-ZASP. Źródło: Almanach sceny polskiej 1985/86. Tom XXVII. Wydawnictwo Naukowe PWN - Warszawa 1993.