Andrzej Kierc
KIERC Andrzej Edward (5 lutego 1946 Bielsko, obecnie: Bielsko-Biała – 17 maja 1998 Łódź),
aktor, reżyser.
Był synem inżyniera Stefana Kierca i Marii Wandy z Wojciechowskich; młodszym bratem aktora i literata Bogusława Kierca; mężem inżynier elektronik Ewy z Jerzykiewiczów. W okresie szkolnym w Bielsku brał udział w przedstawieniach zespołu teatralnego, prowadzonego przez aktorkę Marię Bogdę, a potem jako uczeń liceum pedagogicznego, uczestniczył w konkursach recytatorskich, zdobywając nagrody na eliminacjach centralnych. Po maturze, zdał w 1963 na Oddział Lalkarski krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, a po jego likwidacji, studiował tu na Wydziale Aktorskim, który ukończył w 1969.
W sezonach 1969/70–1975/76 był aktorem i asystentem reżysera w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu; grał m.in.: Józia (Paternoster, 1970), tytułowego Chłopca z gwiazd (1971), Rozenbluma (Pan Wokulski, 1973; zdaniem Katarzyny Klem, „zabawnie i finezyjnie”), Boutona (Molière, 1974), Leśniczego (Białe małżeństwo, 1975), Iwrońskiego (Pijacy, 1976). W sezonach 1976/77–1978/79, zaangażowany do Teatru im. Kochanowskiego w Opolu jako aktor i koordynator pracy artystycznej przez Bogdana Hussakowskiego, związał z nim swą dalszą karierę sceniczną. Grał w reżyserowanych przez niego sztukach, np. Studenta (Sonata widm, 1978), Pacholę (Gwałtu, co się dzieje!, 1979), bywał jego asystentem. Wystąpił też jako: Filip (Dożywocie), Gustaw (Śluby panieńskie) – 1977; Policjant i Kapelan (Szalona Greta, 1979).
Wystąpił też z własnym, nowatorskim programem o charakterze kabaretu muzycznego, o którym pisała Romana Konieczna:
od razu dał się poznać jako aktor z tak zwaną «siłą komiczną», czyli rzadkim, otrzymanym od natury darem bawienia, rozśmieszania publiczności. Posiadanie tego cennego daru potwierdził swoim solowym występem na małej scenie. Trudno opisać muzyczny spektakl Kierca. To zrostu trzeba zobaczyć
i usłyszeć. Aktor wykonuje mnóstwo różnych manipulacji, prowadzi dialog z fortepianem i innymi instrumentami, mówi fragmenty rozprawy teoretycznej o muzyce (takiej właśnie jaką prezentuje), awanturuje się sam ze sobą. A wszystko to razem jest intrygujące i bardzo śmieszne.
Z zespołu opolskiego odszedł wraz Hussakowskim, obejmującym dyrekcję Teatru im. Jaracza w Łodzi. W zespole łódzkim w sezonach 1979/80–1991/92 był Kierc aktorem i asystentem reżysera. Pisał Bohdan Gadomski:
dobry aktor charakterystyczny, któremu reżyserzy powierzali różne odpowiedzialne zadania. Kreował je w sposób wyrazisty, szeroki, często przerysowany,
a sam Kierc dodawał: „lubię mocną kreskę”.
Do najciekawszych jego ról, zaliczano Radcę Podsrockiego (Trans-Atlantyk, 1981), Filcha (Opera za trzy grosze, 1983), Davida (Huśtawka, 1985), Profesora łaciny (Ferdydurke, 1986), Chucha (Kapelusz pełen deszczu, 1989), Pijaka (Ślub, 1990), Pana Zgodę (Świętoszek, 1991), Pana (Kubuś i jego pan), Pisarza (Mechaniczna pomarańcza) – 1991; Szambelana (Ondyna, 1992), a w sezonie 1993/94 zagrał gościnnie Żołnierza-Kapelana (Monte Cassino Pawła Kruka). W 1985–87 brał udział w życiu teatralnym drugiego obiegu, był współtwórcą i wykonawcą widowisk Teatru Pątniczego w Łodzi i okolicach. W sezonie 1992/93 przeniósł się, wraz z Hussakowskim, do Teatru im. Słowackiego w Krakowie, gdzie za jego dyrekcji, występował do końca życia, w takich rolach, jak: Samotnik (Wyzwolenie, 1992), Policmajster (Martwe dusze, 1993), Malvolio (Wieczór Trzech Króli, 1996), a także reżyserował Farsę z ograniczoną odpowiedzialnością (1994), Koniec i początek (z Krzysztofem Szwajgierem, 1995). Dnia 1 lipca 1994 obchodził jubileusz 25-lecia pracy artystycznej.
W 1972–98 grał w spektaklach Teatru TV, np.: Kierdeliona (Jan Maciej Karol Wścieklica) i niewielkie role w kilku filmach i telewizyjnych serialach. Działalność teatralną łączył od początku z muzyczną w krakowskim zespole muzyki współczesnej MW-2 (Młodzi Wykonawcy Muzyki Współczesnej), z którym odbywał podróże zagraniczne do wielu miast Europy i na Bliski Wschód, m.in. na Międzynarodowy Festiwal Sztuki w Shiraz-Persepolis. Od 1989 współpracował z amatorskim teatrem Logos w Łodzi i był reżyserem większości jego spektakli (np. Oratorium Oświęcimskie, 1989; Dialogi karmelitanek, 1995; Pragnę tylko, żeby mnie ktoś kochał, 1998). Łączył tu swą pasję pedagogiczną z talentem reżyserskim. Prowadził też zajęcia z gry aktorskiej na Wydziale Wokalistyki Akademii Muzycznej i wymowy w Seminarium Duchownym, a od stycznia 1996 programy: Wieczernik i Godziny z historii w katolickim radiu „Emaus” w Łodzi i Katolicki tygodnik informacyjny w łódzkiej TV.
Bibliografia
Almanach 1997/98; B. Kierc: Moje kochanki, Wrocław 2001; Para: Salony i kulisy; Poskuta-Włodek (il.); PWST w Krakowie; Teatr drugiego obiegu; T. Współczesny Wrocław 1948–88; T. Współczesny Wrocław 1966–71 (il.); T. Współczesny Wrocław 1972–73 (il.); Dz. Łódz. 1998 nr 89, 115, 116, 117; Express Ilustr. 1991 nr 154 (B. Gadomski; il.); Gaz. Łódz. 1998 nr 130 (il.); Gon. Teatr. 1991 nr 16; Trybuna Odrz. 1977 nr 35 (R. Konieczna; il.), 75 (il.); Wieczór Wrocławia 1974 nr 5 (K. Klem); Programy, IS PAN (m.in. „Gwałtu, co się dzieje!”, T. im. Kochanowskiego Opole, 1979; sylwetka K.; il.); www.filmpolski.pl
Ikonografia
Fot. – IS PAN, ITWarszawa, T. im. Jaracza Łódź.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
